Amaretto
Amaretto jest włoskim likierem o smaku przywodzącym na myśl gorzkie migdały, choć to skojarzenie nie zawsze wynika z ich faktycznego wykorzystania w procesie produkcji. Domniemane miejsce narodzin tego napoju to gmina Saronno w Lombardii, jednak podobne trunki produkowane są na całym świecie, a włoskie i europejskie prawo nie zastrzega precyzyjnie ani miejsca pochodzenia, ani restrykcyjnej receptury jego wytwarzania. Najczęściej amaretto mieści się w przedziale mocy od 21 do 28%.
Można podawać je na lodzie i w shotach, ale przede wszystkim jest doskonałym dodatkiem do deserów i niezastąpionym składnikiem wielu koktajli.
Etymologia
Nazwa likieru ma korzenie we włoskim słowie amaro, oznaczającym przymiotnik gorzki, a przyrostek -etto to jego zdrobnienie. Ma to związek z gorzkawym smakiem amaretto, który kryje się w tle, za zdecydowanie dominującą słodyczą likieru. To konkretne, niepodobne do niczego słodko-gorzkie doświadczenie kojarzymy z orzechami mandorla amara, których nazwa w języku polskim stanowi dosłowne tłumaczenie tej włoskiej – są to gorzkie migdały. Choć nie są jedynym, ani nawet najczęściej wykorzystywanym składnikiem roślinnym, zawierającym trującą, metabolizowaną do cyjanowodoru amigdalinę, odpowiedzialną za charakterystyczny smak samych orzechów, jak i amaretto, popularnie likier określa się właśnie jako migdałowy.
Słowo amaro, od którego pochodzi nazwa opisywanego likieru, jest również włoską nazwą dla grupy zdecydowanie gorzkich, ziołowych niskoprocentowych napojów alkoholowych, które międzynarodowo określamy jako bitter. W tym kontekście amaretto zdecydowanie nie jest amaro.
Szczegółowa historia amaretto
Według powtarzanej w okolicach Saronno opowieści pierwsze amaretto przygotowała pewna zakochana wdowa. Zaczęło się od tego, że w 1525 roku uczeń Leonarda da Vinci, Bernardino Luini, przybył do sanktuarium Maryi Dziewicy w Saronno, by na zlecenie udekorować je freskami. By przedstawić główną bohaterkę sufitowego arcydzieła, matkę Jezusa, potrzebował modelki, którą została właśnie wspomniana wdowa. Zakochali się w sobie z wzajemnością, a wdowa, by podziękować malarzowi za wielki zaszczyt wykorzystania właśnie jej twarzy na wzór dla podobizny Marii, namoczyła w brandy pestki moreli i powstałą w efekcie miksturę ofiarowała Luiniemu.
Inna, nieco nowsza i zdecydowanie mniej romantyczna historia zakłada, że pierwsze amaretto wyprodukowano dopiero w 1851 roku, a na pomysł tej kompozycji wpadła cukiernicza rodzina Lazzaroni. Już wówczas był to ród cieszący się w Saronno sporą renomą dzięki specjalizacji w wyrobie charakterystycznych, twardych ciasteczek o migdałowym smaku, nazywanych amaretti (w Polsce czasem nazywane błędnie amarettini z niepotrzebną dodatkową końcówką). Lazzaroni po latach praktyki w wykorzystywaniu goryczy uzyskanej z morelowych pestek w produkcji ciastek, postanowili smak swoich słodkich wyrobów uwięzić w alkoholu.
Na szerszą skalę amaretto stało się popularne wraz ze wzrostem zainteresowania koktajlami na całym świecie, a więc gdy bardziej dostępne stały się często konieczne do ich wykonania kostki lodu. Działo się to stopniowo od połowy XIX wieku, a do likieru butelkowanego od 1851 roku przez firmę Lazzaroni dołączyły kolejne propozycje na rynku, jak chociażby najbardziej dziś rozpoznawalne Disaronno Originale (do niedawna znane pod nazwą Amaretto di Saronno – jego reklamę z lat 80. XX wieku widać po prawej stronie) czy wersja autorska od słynnego producenta likierów – Luxardo.
Sposoby produkcji amaretto
Nie istnieją restrykcyjne normy prawne definiujące składniki wykorzystywane do produkcji amaretto czy sam proces jego powstawania. Każdy producent ma własne metody, co niestety powoduje spore zróżnicowanie w kwestii jakości finalnego produktu. Pozostaje nam kierować się zaufaniem konkretnym markom, szczycącym się od lat tradycyjnymi metodami wykonania i wysokiej jakości składnikami.
Jedno jest pewne: nie ma amaretto bez charakterystycznego dla gorzkich migdałów posmaku, który najczęściej uzyskiwany jest z pestek owoców takich jak wiśnie, śliwki, brzoskwinie czy morele. Substancją odpowiedzialną za te wykorzystywane chętnie w przemyśle spożywczym właściwości jest amigdalina. Miała ona krótki moment dobrej sławy, gdy w latach 20. XX wieku medycyna uwierzyła, że amigdaliną można wyleczyć raka, jednak bardziej ponurą stroną medalu okazał się być fakt, że w konsekwencji spożycia ludzki organizm przetwarza ten składnik w silnie toksyczny cyjanowodór. Na szczęście w ilościach, w których używa się jej przy produkcji zarówno migdałowych wyrobów cukierniczych (marcepanu czy ciasteczek amaretti), jak i zawierającego ją alkoholu, nie stanowi zagrożenia. Dodatkowo producenci najczęściej poddają składniki aromatyczne z amigdaliną obróbce cieplnej, co zdecydowanie zmniejsza ilość cyjanowodoru, jaka ma możliwość wytworzyć się w procesie metabolicznym po spożyciu.
Sposobów, aby spirytus przesiąkł pożądanym zapachem i smakiem, jest wiele. Rodzina Lazzaroni maceruje twarde, migdałowe ciastka własnej produkcji w roztworze wodnym spirytusu z melasy, słynący z produkcji likierów włoski gigant Luxardo nie mógłby nie wykorzystać przy produkcji pestek swych niepowtarzalnych wiśni znanych z Maraschino, a Disaronno Originale powstaje z morelowych pestek, mocnego alkoholu, karmelu i siedemnastu ziół i owoców, pozostających tajemnicą firmy.
Uznane marki amaretto
Historia o pierwszym amaretto, które w prezencie dała Barnardino Luiniemu pozująca mu wdowa z Saronno to historia wypromowana właśnie przez firmę produkującą likier dziś znany jako Disaronno (od 1900 roku do początku bieżącego stulecia na butelkach widniała nazwa Amaretto di Saronno). Same doznania smakowe są oczywiście indywidualne dla każdego degustującego, więc nie sposób nazwać ten produkt najlepszym wśród konkurencji, jednak bez wątpienia jest najbardziej rozpoznawalny. Zasługę w tym ma między innymi przepiękna butelka, zaprojektowana przez artystę-szklarza z Murano i jej liczne limitowane edycje, wykonane we współpracy z najbardziej rozpoznawalnymi włoskimi domami mody, jak Diesel, ETRO, Cavalli, Versace czy Moschino.
Rodzina Lazzaronich od XVIII wieku parała się produkcją początkowo jedynie lokalnie znanych, chrupiących ciasteczek o migdałowym smaku, znanych jako amaretti. W 1851 roku Paolo Lazzaroni upatrzył na coraz bardziej zainteresowanym likierami rynku niszę dla napoju alkoholowego o smaku niepowtarzalnych ciastek z Saronno, postanowił więc poddać je w maceracji w brandy. Tym samym przygotował – według alternatywnego wobec wdowy i ucznia Leonarda mitu założycielskiego – pierwszy likier amaretto, który niebawem stał się znany na całym świecie i do dziś wyrabiany jest z niezmienionych składników.
Firma Luxardo została założona w 1821 roku w Zarze (dzisiejszy chorwacki Zadar) przez urzędującego tam wówczas konsula Królestwa Sardynii. Jego żona przygotowywała w domu uwielbianą przez całe otoczenie rodziny nalewkę z wiśni, która stała się najistotniejszym produktem firmy, do dziś sprzedawanym pod nazwą Maraschino. Luxardo pozyskuje wiśnie z 22 000 drzew odmiany Marasca, które tworzą największy w Unii Europejskiej sad wiśniowy, zatem ich pestek nie mogłoby zabraknąć w produkcji znakomitego amaretto tej marki. Na stronie producenta znajdziemy również cenne dla niektórych informacje, że likier jest wegański i koszerny.
Ciekawostki ze świata amaretto
- Alergia na orzechy może zdecydowanie pokrzyżować plany degustacyjne osobom, które chciałyby skosztować migdałowego likieru. Na szczęście niektórzy producenci wyraźnie podkreślają, że w procesie tworzenia ich amaretto nie zostały wykorzystane orzechy, a jedynie pestki owoców.
- Zaprojektowana przez Gianmarię Buccellatiego butelka Disaronno została w 2000 roku wystawiona w Luwrze w ramach wystawy podsumowującej design i sztukę mijającego stulecia za pomocą jego najbardziej charakterystycznych symboli.
- Wiernymi fankami amaretto są projektantka mody Vivienne Westwood i popularną w latach 90. aktorkę Sadie Frost. Likier wystąpił także w Ojcu chrzestnym Coppoli.
- Amerykanie tak pokochali likier smakujący migdałami, że uczynili 19 kwietnia Narodowym Dniem Amaretto.
GALERIA ZDJĘĆ
Mateusz z kanału Z pamiętniczka barmana opowie w 3 minuty, jak wykonać pyszny, choć nietypowy Amaretto Sour:
Sztuka łączenia smaków
Wśród napojów alkoholowych to likiery, oczywiście, królują jako dodatki do deserów, a amaretto jest jednym z najpopularniejszych.
Tiramisu będzie obłędne, gdy kawę przygotowaną do nasączania biszkoptów na spód deseru doprawimy tym właśnie likierem. Nieostentacyjna gorycz alkoholu i migdałów przełamuje też słodycz deserów lodowych, ciężkich, maślanych kremów do tortów i – jeśli nie boimy się śladowych ilości procentów w weekendowym późnym śniadaniu – nadaje charakteru naleśnikom czy amerykańskim pancake’om. Nie zapominajmy też o tym, jak znakomitym dodatkiem do kawy jest amaretto – nie bez przyczyny jeden z najpopularniejszych smaków bezalkoholowych syropów do kawy naśladuje ten właśnie likier. W wersji czystej lub na lodzie we Włoszech pija się go do bożonarodzeniowej, tradycyjnej babki pannettone, posmarowanej mascarpone utartym z cukrem pudrem, którą i w naszym kraju coraz łatwiej jest kupić w okresie świątecznym, zatem i to połączenie warto przetestować na własnym podniebieniu.
Koktajle z amaretto
- Amaretto Sour
- French Connection
Stiletto
- Cherry Brandy Almond Cocktail
Podziel się tą stroną
Źródła
https://www.diffordsguide.com/beer-wine-spirits/category/237/amaretto-liqueurs
disgracesonthemenu.com/2012/01/amaretti-and-amaretto.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Amaretto
https://www.thespruceeats.com/what-is-amaretto-liqueur-760248
medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,amigdalina–witamina-b17—-rak-leczony-niewiedza,artykul,1702507.html
Źródła zdjęć
Amaretto na lodzie z dekoracją z rozsypanych migdałów od cookingalamel na licencji CC BY-NC-ND 2.0
Zbliżenie gęstych kropel amaretto od angelocesare na licencji CC BY-ND 2.0
Butelka Amaretto di Amore z nalanym obok shotem od Lynda Giddens na licencji CC BY-NC-SA 2.0
Bar z butelką Amaretto di Loreto od shiokuma na licencji CC BY-NC 2.0
Amaretto w szerokim kieliszku na wysokiej nóżce od Smallbrainfield na licencji CC BY-NC 2.0
Reklama Amaretto di Saronno z lat 80tych sfotografowana w kopenhaskiej restauracji od Morton1905 na licencji CC BY-NC 2.0
Reklama Amaretto di Saronno, zachęcająca do trzymania w barku jego butelki na okoliczność niespodziewanych gości od jbcurio na licencji CC BY-NC 2.0
Tiramisu od Peter Alfred Hess na licencji CC BY 2.0
Strudel jabłkowy z kieliszkiem amaretto w tle od Andreas Hartmann na licencji CC BY-SA 2.0
Latte macchiato z musem amaretto by KM’s Photography is licensed under CC BY-NC-SA 2.0
Mała babka panettone od Nicola since 1972 na licencji CC BY 2.0
Amaretto Sour od Edsel L na licencji CC BY-SA 2.0
French Connection od Jonny Ho na licencji CC BY-NC 2.0
Stiletto od Experiment 33 na licencji CC BY-NC-ND 2.0
Cherry Brandy Almond Cocktail od Berries.com na licencji CC BY 2.0
materiały marketingowe producentów
Subskrybuj & Darmowy e-book z przepisami na drinki
Nie spamujemy. Zawsze możesz się wypisać.
Zostaw komentarz