Dzisiejsza nazwa brandy wzięła się od holenderskiego słowa brandewijn, co oznacza dosłownie palone wino. Faktycznie pod komorą alembiku, wypełnionego winem, rozpalało się ogień, by wydestylować ten rodzaj alkoholu. Miano to rozprzestrzeniło się po całym świecie wraz z europejskimi żeglarzami. Stąd też wzięła się polska nazwa wypalanka, węgierska pálinka czy niemiecka Weinbrand.

Hiszpanie natomiast ten typ alkoholu określali mianem holanda od kraju, będącego w XIV wieku (był to czas wielkiej popularyzacji brandy) głównym rynkiem zbytu dla destylowanych win.

Równolegle już w średniowieczu, w VIII-IX wieku, alchemicy i lekarze nazywali produkty destylacji aqua vitae – z łaciny woda życia – gdyż faktycznie korzystano
z nich początkowo głównie w celach leczniczych. Od tej gałęzi wywodzi się francuska nomenklatura: wszystkie rodzaje brandy do dziś nazywa się tam właśnie dosłownym przekładem z łaciny – eau de vie. Staropolska okowita jest zaś fonetycznym uproszczeniem tego średniowiecznego określenia.

Nie da się precyzyjnie określić, kiedy i kto po raz pierwszy wpadł na pomysł, by poprzez destylację zwiększyć stężenie alkoholu w sfermentowanym owocowym moszczu. Choć wiek pierwszego naczynia do destylacji, odnalezionego na terenie starożytnej Mezopotamii, datowany jest na okolice 3500 r.p.n.e., pierwsze eksperymenty z wzmacnianiem poprzez ten proces wina opisywali arabscy alchemicy – między innymi Dżabir Ibn Hajjan w VIII wieku i Al-Kindi w IX wieku.

Początkowo destylacja była wykorzystywana jedynie w celu pozyskiwania lekarstw czy perfum, ponieważ powstające w jej wyniku esencje nie nadawały się
do picia – obecność wielu zanieczyszczeń skutkowała zatruciami, a i smak raczej nie był zachęcający. W XIV wieku rozpowszechnienie tej technologii spowodowało znaczne usprawnienie procesu. Jej tajniki poznawali już wówczas studenci uniwersytetów w Montpellier i w Salerno czy Uniwersytetu Jagiellońskiego. W podobnym czasie zainteresowali się destylacją holenderscy żeglarze, którym zależało na zwiększeniu trwałości i zmniejszeniu objętości win, zapełniających ładownie ich statków handlowych. Tym sposobem – dzięki połączonym siłom środowisk akademickich i kupieckich – aparatura do destylacji zaczęła przypominać tę, z której korzysta się dziś i w wielu regionach winiarskich Starego Świata zaczęto produkować brandy z wina gronowego, a także z innych owoców.

Zanim rum stał się popularny na morzach dzięki uprawom trzciny cukrowej w środkowoamerykańskich koloniach, to brandy była istotnym dobrem aprowizacyjnym w racjach żywnościowych żeglarzy flot handlowych i wojennych europejskich krajów. W porównaniu z zawierającym niewiele alkoholu
i wymagającego dużej przestrzeni ładownej winem, zajmowała niewiele miejsca i właściwie nigdy się nie psuła. Dodatkowo jeśli uszkodzenie beczki wysokoprocentowej brandy spowodowało, że namókł nią proch strzelniczy, nie wpływało to w negatywny sposób na jego łatwopalność, podczas gdy kontakt
z winem rujnował jego zapasy.

Tak naprawdę ile regionów produkcji brandy na świecie, tyle sposobów jej pozyskiwania. Jest jednak kilka aspektów, w zakresie których da się zidentyfikować uniwersalne praktyki, konieczne do jej powstania.

Przede wszystkim potrzebne jest wino owocowe. Najczęściej jest to białe wino gronowe, ale tak naprawdę nie ma w tej materii ograniczeń. Wyciśnięty z owoców moszcz poddawany jest fermentacji z udziałem drożdży, które żywiąc się cukrem metabolizują go w etanol, dwutlenek węgla oraz substancje odpowiadające
za smak i aromat, czyli estry i alkohole wyższe. Proces ten można pozostawić tzw. dzikim drożdżom, występującym naturalnie w moszczu, jednak aby osiągnąć bardziej kontrolowalne rezultaty wielu producentów dodaje do fermentującej zawiesiny precyzyjnie wybrane szczepy drożdży hodowlanych.

Fermentacja samoistnie ustaje, gdy zawartość alkoholu osiąga ok. 15-16%, ponieważ środowisko to przestaje być przyjazne i pożywne dla drożdży, które na tym etapie po prostu umierają. Moszcz na tym etapie jest filtrowany do postaci klarownej i można go poddać destylacji.

Jest kilka sposobów destylacji, zależnych od wykorzystywanej aparatury. By brandy mogła nosić jedną z zastrzeżonych prawnie, regionalnych nazw,
od producentów wymagane są precyzyjne metody przeprowadzania tego procesu (jest tak na przykład w przypadku calvadosu, armaniaku czy koniaku).

Cel pozostaje jednak wszędzie ten sam: uzyskać mocny napój alkoholowy, jako surowiec wykorzystując wino. Wykorzystuje się do tego zdecydowanie niższą temperaturę parowania alkoholu i substancji aromatycznych, niż wody. W dużym uproszczeniu: w jednej komorze podgrzewa się wino, aby odparował z niego alkohol. Parę tę systemem rurek odprowadza do skroplenia poprzez ochłodzenie w drugiej komorze. Czasem układ ten jest zamknięty, dopływ surowca jest stały i proces przerywa się dopiero po osiągnięciu pożądanej mocy alkoholu wyjściowego. Kiedy indziej zaś destylowana porcja wina przechodzi z pierwszego
do drugiego naczynia jeden raz, po czym opuszcza układ. Proces ten można powtórzyć, tym razem jako surowiec wykorzystując już nie wino, a uzyskany przy pierwszym podejściu destylat.

Regionalnie specyficzne są też sposoby starzenia destylatów i ich blendowania. W kwestii wyboru beczek, w których dojrzewają brandy możliwości jest bez liku. Wpływ na smak ma rodzaj drewna, rozmiar beczek, to, co starzone było w nich wcześniej, a nawet temperatura, oświetlenie i wilgotność powietrza w piwnicy,
w której trunek leżakuje. Również mieszanie jest tematem złożonym: niektóre części świata korzystają z systemu Solera, zapożyczonego z tradycji produkcji sherry, inne starzą konkretne partie destylatu z jednego sezonu w oddzielnych beczkach, aby później podać na etykiecie konkretny rok, z którego pochodzi zawartość butelki (tzw. vintage), jeszcze inne natomiast dowolnie kupażują różne roczniki, przebywające w beczkach przez różne okresy, by podać na etykiecie tylko wiek najmłodszego wykorzystanego w blendzie składnika.

Po wszystkich wymienionych powyżej etapach, alkohol trafia do butelki. Teraz możemy go już nazwać brandy – złożoną, opowiadającą zapachem i smakiem historię swojego powstawania, niepowtarzalną dla każdego miejsca na świecie.