W drugiej połowie XVIII wieku, głównie za sprawą gwałtownego rozwoju żeglugi morskiej, na Wyspach Brytyjskich bardzo popularne stały się importowane z Hiszpanii i Portugalii wina wzmacniane, takie jak Porto czy Sherry. Na handlową wyprawę tropem podobnych smaków w portach Morza Śródziemnego ruszył w 1773 roku angielski kupiec, John Woodhouse. Słodkie, wzmacniane wino, produkowane przez mieszkańców regionu Marsala – najbardziej wysuniętej na zachód części Sycylii – tak go zachwycilo, że powrócił na Sycylię kilka lat później i rozpoczął prace nad zwiększeniem produkcji tego alkoholu i jego komercjalizacją na skalę międzynarodową.

Marsala od początku produkowana była w procesie in perpetuum, który w innych częściach świata znany jest pod hiszpańską nazwą solera. Proces ten polega na mieszaniu młodych win ze starszymi w celu uzyskania beczek pełnych trunku o coraz wyższym średnim wieku z gwarancją stabilnej jakości i bardziej przewidywalnych walorów degustacyjnych dzięki nieustannemu łączeniu różnych – słabszych i lepszych – roczników.

 

Polacy od kilku sezonów chętnie obierają Sycylię za kierunek wakacyjnych wojaży. Dzięki temu również w naszym kraju Marsala jako wspomnienie słonecznych wakacji jest coraz popularniejsza i coraz łatwiej ją kupić.

 

W 1969 roku Marsala otrzymała prestiżowe włoskie oznaczenie pochodzenia Denominazione di origine controllata (DOC), przez co musi spełniać bardzo precyzyjne wymagania. Najkrócej leżakujące, jednoroczne wersje Marsali, określane mianem Fine, muszą zawierać minimalnie 17,5% alkoholu. Pozostałym, czyli starzonej dwa lata Marsali Superiore, czteroletniej Superiore Riserva, minimum pięcioletniej Vergine i najstarszej, przynajmniej dziesięcioletniej Vergine Stravecchio, postawiono wymóg co najmniej 18% zawartości alkoholu.

Choć najpopularniejsza jest Marsala słodka, a więc dolce, z minimum 100 gramami cukru resztkowego w litrze wina, istnieją też wersje semisecco (półwytrawna, zawierająca 40-100g cukru resztkowego na litr) i secco (wytrawna, w której nie pozostało więcej cukru, niż 40g na litr). Rozróżniamy je także ze względu na kolor, zależny od wykorzystanych w produkcji szczepów. Złotą (oro) i bursztynową (ambra) Marsalę uzyskuje się ze szczepów inzolia, grillo, catarratto i damaschino, a czerwoną (rubino) z minimum 70% winogron odmian nerello mascalese, nero d’avola bądź pignatello, uzupełnionych winogronami wymienionych wyżej, jasnych odmian.

 

Mosto Cotto to moszcz gotowany dla uzyskania ciemnej bursztynowej barwy wina. To właśnie temu procesowi swój kolor zawdzięcza Marsala Ambra.

 


Marsala sprawdza się znakomicie jako apéritif, jednak jest też wysoko ceniona przez kucharzy na całym świecie, będąc bogatą w smaku bazą zarówno deserów, jak i wytrawnych sosów. Jej aromat przywodzi na myśl sycylijskie słońce, od razu wyczuć można suszone owoce moreli czy figi, karmel i wanilię, gdzieś w tle również skórki owoców cytrusowych, ale znajdzie się i miejsce dla nieco niższych i bardziej wytrawnych, tytoniowych. Smak nie odbiega daleko od tych zapachowych skojarzeń – na języku od razu pojawiają się wanilia, brązowy cukier, morelowy kompot i ślad owoców tamaryndowca.

Źródła:
siciliadoc.wine/en/la-storia/
italianwinecentral.com/denomination/marsala-doc/
en.wikipedia.org/wiki/Solera
winefolly.com/deep-dive/marsala-wine/
courtofmastersommeliers.org/pdfresources/marsala.pdf

Źródła zdjęć:
zdjęcie butelki Marsali – materiał marketingowy ze strony winnicy Cantine Pellegrino
zdjęcie „Mosto Cotto” – materiał marketingowy ze strony winnicy Colombo Wine