Nazwa pochodzi od regionu Armagnac w południowo-zachodniej Francji, stanowiącego część większej krainy historycznej – Gaskonii – która do dziś słynie
z zamiłowania do douceur de vivre, a więc dobrego jedzenia, wspólnego ucztowania, pijania znakomitych alkoholi i nieśpiesznego tempa życia.
To właśnie region, w którym produkowana jest ta szczególna brandy. Dziś mieści on w sobie trzy apelacje: Bas-Armagnac, Ténerèze, oraz Haut-Armagnac, których oznaczenie zawsze odnajdziemy na etykiecie winiaka, spełniającego wymogi AOC (apellation d’origine contrôlée – z francuskiego kontrolowane oznaczenie pochodzenia).

W XIV i XV wieku o armaniaku mawiano aqua ardens, z łaciny woda, która pali. Były to czasy, w których napój ten kojarzono z alchemią i spożywano go jako lekarstwo, zapewniające długowieczność.

Po raz pierwszy na papierze armaniak pojawia się w roku 1310, kiedy mistrz Vital Dufour, przeor Eauze i Saint Mont, wychwalał aż 40 zbawiennych właściwości
tej eau-de-vie (Francuzi używają tego określenia w stosunku do brandy, a znaczy ono dosłownie woda życia) w swoim łacińskim dziele pod tytułem By cieszyć się dobrym zdrowiem i pozostać w formie.

W XV wieku doszło do komercjalizacji armaniaku – od lat 60-tych tamtego stulecia jest regularnie wymieniany w księgach handlowych jako towar dostępny
na targu Saint Sever w miejscowości Landes.

W XVII wieku niemal wszystkie wina francuskiego wybrzeża Atlantyku wykupowali Holendrzy (poza regionem Bordeaux, który w zakresie handlu alkoholem zmonopolizowali wówczas Brytyjczycy). Produkowane w głębi lądu winne destylaty dawały mniejszą objętość i idącą za nią mniejszą liczbę beczek, koniecznych do spławienia rzeką Ardour do nadmorskiej miejscowości Bayonne, co obniżało koszty logistyczne. Stąd brała się rosnąca popularność armaniaku w skali europejskiej w owych czasach. Ponieważ wieloletnie kontrakty handlowe nie dopuszczały możliwości występowania słabszych roczników, powodowanych
na przykład mniejszymi zbiorami, w obfitych latach zaczęto wyodrębniać przechowywane w beczkach rezerwy, przeznaczone na sprzedaż w razie kryzysu.

Przed wielkim sukcesem rumu, produkowanego w zamorskich koloniach, floty wielu narodowości przydzielały brandy swoim żeglarzom w ramach racji żywnościowych. Stąd wielki komercyjny sukces przyniósł brandy właśnie XVIII wiek, skupiony wokół wojen na terytoriach zamorskich i rozwoju odległych kolonii. Miała ona dużą zawartość alkoholu przy stosunkowo małej objętości, a przestrzeń ładowna na statkach była dosłownie na wagę złota – każda nadmiarowa beczka zapasów spożywczych zmniejszała ilość przewożonych luksusowych towarów takich jak przyprawy czy kawa.

XIX wiek niemal w całości poświęcony był ulepszaniu technologii destylacji (poprzez konstruowanie i patentowanie nowych rodzajów pionowych alembików, pozwalających produkować więcej armaniaku z zachowaniem, a nawet polepszeniem walorów smakowych i zapachowych) i powstawaniu specjalnych stowarzyszeń handlowych, działających na rzecz promocji i poprawy wizerunku gaskońskiej eau-de-vie, aby przestała być tanim drugorzędnym alkoholem trudnej do określenia jakości, pijanym przez marynarzy, a stała się trunkiem cenionym na salonach. To wtedy zapoczątkowano tradycję wieloletniego starzenia
w beczkach z francuskiego dębu i mieszanie armaniaku między rocznikami w celu uzyskania jak najszlachetniejszych w smaku blendów. Kryzys nadszedł wraz
z 1870 rokiem i ogólnoświatową epidemią przywiezionej z Ameryki Północnej filoksery, szkodnika zabijającego winorośl przez niszczenie korzeni i liści.
Ze 100 000 hektarów obsadzonych winoroślą przeznaczoną do produkcji wina bazowego dla armaniaku udało się replantować jedynie 25 000 hektarów.

Na szczęście nie zniszczyło to wieloletniej tradycji winiarskiej i destylatorskiej w regionie – w 1936 roku zarejestrowano cztery podlegające precyzyjnym wytycznym produkcji apelacje – Bas-Armagnac, Ténarèze oraz Haut-Armagnac i rozpoczęto butelkowanie tej brandy, dotąd sprzedawanej na beczki.

Na całej wysokości miedzianej kolumny znajdują się tacki wypełnione podgrzewanym ciągle winem. Alkohol, parujący w temperaturze o 22°C niższej, niż reszta składników wina, unosi się do szczytu kolumny, mijając kolejne tacki z bulgoczącym winem i na tej drodze chłonąc jego aromat. Następnie przez położoną
w górnej części konstrukcji rurkę, zwaną łabędzią szyją, transportowany jest do drugiej kolumny, wypełnionej serpentynami chłodzących rurek. Alkoholowa para wraca do stanu ciekłego i trafia do beczki.

Nawet taką świeżo wyprodukowaną, przejrzystą brandy charakteryzuje bogaty, kwiatowo-owocowy bukiet. Większość producentów przed butelkowaniem decyduje się jednak na kolejny etap, jakim jest leżakowanie. Etap przeważnie najdłuższy w całym opisywanym procesie, bo trwający od roku do nawet kilkudziesięciu lat. Starzenie w beczkach z dębu francuskiego łagodzi ostrą intensywność smaków i zapachów, dodaje za to niuanse wynikające z kontaktu
z drewnem i powolnego utleniania: aromaty suszonych śliwek, wiśni, wanilii i wiele innych, charakterystycznych dla danego rocznika i okresu leżakowania.
W tym czasie rodzą się wyczuwalne na języku taniny i nieznacznie zmniejsza się zawartość alkoholu, który poprzez – bardzo wolne – parowanie ucieka z beczki jako part des anges, czyli dosłownie część dla aniołów (w przypadku alkoholi z anglojęzycznych części świata zjawisko znane jest jako angel’s share).

Armaniak można mieszać między rocznikami, by uzyskać pożądany profil smakowy i zrównoważyć wybijające się nuty winiaka z jednej beczki odmiennymi walorami partii wyprodukowanej w innym roku. Na etykiecie zamieszcza się wtedy wiek najmłodszego użytego w blendzie armaniaku. Sprzedaje się go również
w wersji vintage, czyli pozostawiając w butelce eau-de-vie z jednego tylko rocznika. Na etykiecie znajduje się wtedy nie wiek w latach, ale konkretny rocznik zbiorów, jakie przyczyniły się do powstania finalnego produktu.

• trzy gwiazdki *** bądź VS, czyli Very Special – najmłodszy armaniak, składający się na dany blend był starzony przez minimum 18 miesięcy

• VO, czyli Very Old, VSOP czyli Very Superior Old Pale lub Réserve – najmłodszy armaniak, składający się na dany blend był starzony przez minimum 4,5 roku

• Napoléon lub XO czyli Extra Old – najmłodszy armaniak, składający się na dany blend był starzony przez minimum 6 lat

• hors d’âge – najmłodszy armaniak, składający się na dany blend był starzony przez minimum 10 lat

• XO Premium czyli Extra Old Premium– najmłodszy armaniak, składający się na dany blend był starzony przez minimum 20 lat